lunes, 29 de marzo de 2010

RECONQUISTA DE VIGO, NADA QUE CELEBRAR




REFLEXIÓNS LOGO DA FESTA DA RECONQUISTA DE VIGO Algo que celebrar?

Ver a partidos supostamente progresistas enfrascados en vindicar o proceso histórico de expulsión do invasor francés e restauración absolutista non deixa de asombrar, máxime cando a acción azuzada por terratenentes, clero e nobreza para que fose o pobo chairo o que restaurase os seus privilexios e abortase o constitucionalismo progresista de Cádiz, constitúe un exemplo de como a involución histórica triunfou sempre no estado español.

O Marx na feceta de historiador amosounos a gran parte da esquerda que o proceso de análise histórica debe ter un enfoque máis aló dos grandes feitos patrióticos que esconden realidades sociais e intencionalidades ocultas.
Xa analiza isto nunha carta do 17 de outubro de 1854 a Engels reflexionando sobre a Guerra da Independencia Española:
"...Cando, a consecuencia da matanza de Madrid e das transaccións de Bayona, estalaron insurreccións simultáneas en Asturias, Galicia, Andalucía e Valencia, e un exército francés ocupaba xa Madrid, [...] todas as autoridades constituídas - militares, eclesiásticas, xudiciais e administrativas -, así como a aristocracia, exhortaban ao pobo a someterse ao intruso estranxeiro. Pero había unha circunstancia que compensaba todas as dificultades da situación. Grazas a Napoleón, o país víase libre do seu rei, da súa familia real e do seu goberno. Así foron rotas as trabas que noutro caso puidesen impedir ao pobo español despregar as súas enerxías innatas. As vergoñosas campañas de 1794 e 1795 probaran o pouco capaz que era de resistir aos franceses baixo o mando dos seus reis e en circunstancias ordinarias. [...]
Deste xeito, desde o mesmo comezo da guerra de Independencia, a alta nobreza e a antiga administración perderon toda influencia sobre as clases medias e sobre o pobo por haber desertado nos primeiros días da loita. Ao carón estaban os afrancesados, e ao outro, a nación. En Valladolid, Cartaxena, Selecta, Xaén, Sanlucar, A Coruña, Cidade Rodrigo, Cádiz e Valencia, os membros máis eminentes da antiga administración - gobernadores, xerais e outros destacados personaxes sospeitosos de ser axentes dos franceses e un obstáculo para o movemento nacional - caeron victimas do pobo enfurecido. As autoridades existentes foron, destituídas en todas partes. Uns meses antes do alzamento, o 19 de marzo de 1808, as revoltas populares de Madrid perseguían a destitución do Choricero (alcume de Godoy) e os seus odiosos satélites. Este obxectivo foi conseguido agora a escala nacional, e con iso a revolución interior levaba a cabo tal como anhelaban as masas e sen relacionala coa resistencia ao intruso. O movemento, no seu conxunto, máis parecía dirixido contra a revolución que a favor dela. Era ao mesmo tempo nacional, por proclamar a independencia de España con respecto a Francia; dinástico, por opor o «desexado» Fernando VII a José Bonaparte; reaccionario, por opor as vellas institucións, costumes e leis ás racionais innovacións de Napoleón; supersticioso e fanático, por opor a «santa relixión» ao que se denominaba ateísmo francés, ou sexa, á destrución dos privilexios especiais da Igrexa romana. [...]

O pobo que se levantaba en armas contra os franceses facíao movido pola ignorancia, polo oportunismo das elites, esas mesmas elites que, afogaron o constitucionalismo de Cádiz que como dicía Marx
"...Unha vez expostas as circunstancias que explican a orixe e as características da Constitución de 1812, queda aínda por dilucidar a súa repentina desaparición sen resistencia ao retorno de Fernando VII. De cando en cando presenciou o mundo un espectáculo máis humillante. Cando Fernando entrou en Valencia o 16 de abril de 1814, «o pobo, presa dun xúbilo exaltado, enganchouse á súa carroza e deu testemuño ao rei por todos os medios de expresión posibles, de palabra e obra, que anhelaba verse de novo sometido ao yugo de outrora»; resoaron berros jubilosos de «¡Viva o rei absoluto!», «¡Abaixo a Constitución!» [...]
PSOE e BNG volven caer no engano populista, negándose a afrontar unha visión progresista da Historia. Axudando á restauración borbónica a perpetuarse como garante da estabilidade histórica dun pobo, no canto de ver as cadeas que paulatinamente foron axustando a calquera idea ilustrada, progresista ou avanzada.

O atraso que significou non a expulsión francesa, sinó a restauración do Antigo Réxime, aínda hipoteca moitas das carencias políticas, sociais e estruturais do estado Español.

Eu como cidadán de esquerda, non teño ABSOLUTAMENTE nada que celebrar



sábado, 13 de marzo de 2010

GRECIA SOMOS TODOS

Stravros Lambrinidis é un dos vicepresidentes da mesa do Parlamento europeo. Onte era entrevistado en Euronews e recitaba, ante a pregunta da xornalista sobre o que pasa en Grecia, as particularidades da situación do país helénico onde os cidadáns estaban cansados de ver como nos postos da administración entraban via trifásica familiares e amigos de políticos locais, como empresarios que declaraban gañar 18.000 euros ó ano paseaban o corpo en autos de luxo, de como o paro xuvenil hipoteca o futuro dunha xeración,... claro, o eurodeputado grego argumentaba que por todo isto (non so pero tamén) estaba xustificada a invervención europea nas contas e na economía.
Eu non sei pero todo o que conta este señor paréceme familiar, non sei....
creo que Grecia somos todos, (e algúns especialmente)

jueves, 11 de marzo de 2010

A PROPÓSITO DE PEDRO ARIAS

Describe cun notable acerto no CORREO GALEGO do mércores 21 de xaneiro do 2009 Carlos Luís Rodríguez como o Partido (como se coñecía ao PCE entón) que abanderou a loita antifranquista dende os estertores da guerra civil até a transición pódeselle considerar unha sorte de Brasil político que exportou dirixentes a outros lindes como o país suramericano exporta dianteiros ou centrocampistas ás ligas europeas.

Non está exento de lucidez este símil, sobre todo si atémonos ao feito de que antigos dirixentes comunistas poblan os cargos socialistas ou, de maneira pouco usual pero real, algúns escanos do Partido Popular como o caso do economista e deputado autonómico Pedro Arias.

Arias pertence á sorte de antigos economistas do PCG que poboaron a facultade de económicas de Santiago, esa mesma que pola súa influencia ten unha surrealista homenaxe escultórica a Dores Ibárruri na súa entrada. Corbacho, Arias e o propio Touriño eran os oráculos económicos aos que Santiago Álvarez primeiro e Geluco despois acudían para confeccionar o seu programa económico ou para posicións partidarias nos duros tempos da transición. Era unha época onde todos os Partidos Comunistas fachendábanse de ter os seus grandes lobbies corporativos: o grupo de historiadores do PC de Italia ou Gran Bretaña, o grupo de sociológos do PCF de Marchais, etc...

O debate para os que os reclamamos aínda destas siglas, que seguimos pensando que o actual modelo de desenvolvemento económico (hoxe en cernes até para os seus defensores) é insustentable, non é a casuística que levou a estes militantes abandonar o Partido; senón, o contrario, que lles levou a militar nel naqueles anos. Dende logo todos e cada un deles xustifican a súa militancia por que o PCG encarnaba os valores do antifranquismo, da loita democrática, que era o máis organizado que existía nas facultades, etc... Non o discuto, nin creo que calquera historiador teña os bemoles de negar isto.

Agora ben, a realidade do desenvolvemento posterior de Piqués, Arias e demais lévanos a analizar ese espazo temporal da historia política do noso país coñecido como eurocomunismo (para nós Carrillismo puro xa que eurocomunismo elaborado como teoría política fué o PCI da man de Berlinguer o que se achegou a formulalo). Baixo a batuta de Carrillo fóronse desarbolando premeditadamente a forma de organización comunista que de maneira máis eficaz funcionara contra e o franquismo e polos dereitos colectivos dos traballadores nos centros de traballo: a célula.

Analogamente Carrillo formulou a teoría de que o PCE era unha simbiose entre as forzas do traballo e a cultura, entendendo que unha e outra se retroalimentaban e formaban os alicerces mestres do Partido. A realidade é que aos poucos as Pilar Bravo, os Tamames, os Arias, os Touriño, converteron esa simbiose en parasitismo. Os cadros obreiros, os militantes da dura clandestinidade eran desprazados dos centros neurálxicos do Partido por cadros de formación universitaria, máis acordes coa política carrillista de facer do PCE non un instrumento da clase obreira sinó de maneira máis xeneralista un gran partido da democracia española.

A universidade era o centro da política do PCE, a fábrica e o campo eran marcos máis propios para o sindicato irmán (que non correa de trasmisión dicían), CCOO. Centos de departamentos, entre eles unha gran parte dos das facultades de Economía, eran tutelados por cadros do Partido e, para seguir neles ou iniciar un traballo investigador ou docente, carrillista tíñase que ser. Diso aprendeu pronto un Pique que tentaba medrar nunha universidade catalá satelizada ao completo polo histórico PSUC.

Pero nese duro xogo de hexemonías chegou 1982 e apareceu un PSOE que parecía fagocitar todo, as “forzas da cultura” non tardaron en darse conta que para sobrevivir na universidade, e máis tarde na política, tiñan que desatarse do mastro da nave que os levaba a Ítaca e deixarse embaucar polos cantos de serea que x se escoitaban por todas as partes. Nese duro traballo, e no de vindicar o nudismo como suxeito político revolucionario para a clase obreira e os seus contornos, embarcouse o camarada Pedro Arias.

Que a mesma motivación que levou a Julián Grimau a morrer asasinado os tribunais franquistas, que a mesma motivación que levou aos líderes guerrilleiros Gayoso ou Seoane ao seu calvario e morte; a Marcelino Camacho a sufrir o duro proceso 1001, a Santiago Álvarez, a Mercedes Núñez ao calvario de Ravensbruck, a miles de exiliados e asasinados a militar no Partido Comunista de España parecésese por asomo á que levou ao señor Arias a pedir un carné paréceme non só deplorable sinó, verbo os seus últimos anos, insultante.

Arrimar a sardiña ao ascua que máis quenta non se chama, que eu saiba, militancia.

lunes, 8 de marzo de 2010

FAST FOOD, FAST CINEMA

Lonxe de avellanar máis na polémica aparecida ao redor da película AVATAR de James Cameron sobre a consideración do cine dixital fronte ao cine “analóxico” á hora de configurar candidaturas a premios, o que se é certo que o infausto desta discusión é que de súpeto decenas de anos de construción da difícil linguaxe cinematográfica, de avances nos recursos fotográficos, lumínicos, vestiarios, expresión corporal, montaxe, etc.... quedan igualados, fulminantemente, aos cálculos matemáticos dun computador. Desde fai anos, calquera persoa que madure intelectualmente e espiritualmente á calor do cine, observaría como as novas xeracións de mozas só coñecen particularmente como “bo cine” aquel que é efectivista, con grandes dispendios de efectos especiais, imaxe dixital e guións dixeribles. Isto converte máis de 100 anos de evolución dunha linguaxe complexa como é o cine en pasto de filmotecas polvorientas.

É alarmante que estes mozos descoñecerán, porque xa o ignoran dende pequenos, os sucesivos fitos do cine, desde a incorporación do son, os grandes clásicos norteamericanos dos anos 30 e 40, o neorrealismo italiano, a noveau vague ou ata o moderno cine independente europeo e norteamericano de baixo orzamento.

É grave, terrible, que desapareza este cine das canles globais de distribución, que languidezan as salas que non tremen á hora de preferir proxectar a Loach ou Tavernier antes que AVATAR, que grandes directores do cine europeo só sobrevivan pola cultura da subvención pública. ¿Temos suficiente capacidade moral para prescindir deste cine que ha radiografíado as nosas sociedades desde que Lubitsch, Lang, ou Chaplin empezaron a contar historias utilizando o invento dos irmáns Lumiere?. A cultura do consumo rápido fai que dispor de tempo para ver un filme sexa algo prescindible, unha boa película é a que se descarga por internet, consómese nunhas horas e bórrase do noso disco duro. E debe deixar nas nosas retinas luces de cores e efectos visuais grandiosos. Desaparece a figura do espectador lento, reflexivo, que pode ver varias veces unha escena só por admirar a montaxe, a fotografía ou a hilaridade ou traxedia dun fragmento de guión. Nalgúns cines xa cortan os títulos de crédito, algo que antes convertería ao espectador nunha sorte de Juana de Arco soliviantada ante o invasor.

Hai que empezar a defender o cine ante o seu triste futuro global, e como primeira medida urxe unha materia adaptada aos niveis educativos de ESO e Bacharelato, que transversalice todo o coñecemento humano, a filosofía, a relixión, a historia, a socioloxía, .... nas miles de obras mestras do cine que están empapadas deste coñecemento. Se hai agora unha materia que lles ensina a hipotecarse e conseguir un crédito bancario é profundamente inmoral que non haxa unha que lles ensine a radiografiar a pobreza nun John Ford nas UVAS DA IRA ou o ocaso da nobreza no Gatopardo de Visconti.

Eu empezo desde hoxe, desde que centos de persoas recomendáronme AVATAR describíndoma como “un peliculón” a miña campaña por crear esta materia nos deseños curriculares. Porque a min, moitas das poucas cousas que me fixeron feliz na vida transcorreron nunha sala de cine, con poucos espectadores pero que non se cortaban os créditos ao final.

miércoles, 3 de marzo de 2010

O DOURADO CUBANO

Un turista en Cuba establece unha conversación cun cidadán cubano na Habana. En certo momento, alentado xa o autóctono pola rápida confianza que se toman os orixinais do Caribe, interrompe ao turista e, sacando do peto un recorte do xornal, dille:

-Oe irmán, quería ensinarche isto que levo desde fai tempo reflexionando

O turista observa o anaco de papel e interpreta que se trata dunha páxina de breves dun xornal de tirada nacional español. O cubano sinálalle especialmente un anuncio do mesmo que pon "muller executiva española paga por sexo" acompañado dun teléfono.

-¡Isto é o paraíso!,- di o cubano emocionado- levo tempo querendo ir a España e chamar a esta señora.

O turista ao principio cala. Prefire non desilusionar ao cubano, porque este, sen darse conta, está recibindo a súa primeira dose de realidade. Desa realidade que mostra que o capitalismo, como os anuncios de contactos na prensa, MENTEN. Logo reflexiona que o seu silencio pode provocar unha fuxida despavorida ao dourado do sexo pagado por ricas executivas que é España e explícalle que é un fraude, que o teléfono é un teléfono de tarificación especial e que a executiva será un administrativo ou teleoperador dunha compañía con sede nun baixo comercial calquera.

O cubano indígnase:

- ¡Pero isto non pode ser! Como van aparecer fraudes deste tipo nun DIARIO OFICIAL?, non irmán, ti non queres que vaia ao teu país porque sabes da fogosidade dos cubanos.!

O turista vese incapaz de explicarlle que en España os diarios non son oficiais como o Granma, senón expresión de oligopolios económicos con múltiples intereses prioritarios antes que verificar a veracidade dos anuncios de contactos ou a moralidade da súa inserción. E non quere moito menos explicarlle quen é Dinio e a súa homérica vida.

Esta historia real cóntama onte un compañeiro como anécdota simpática tomando un viño. Todos podémonos rir da inxenuidade coa que unha persoa dun país como Cuba ten ante os cantos de serea que aquí recibimos todos os días.

Esencialmente isto é o que preocupa do que pasa en Cuba. Á illa, como botellas arrastradas pola marea, chegan miles de cantos de serea, en forma de automóbiles caros no canto de antiguallas dos 50, de teléfonos móbiles, de roupa cara, de restaurantes de luxo, de mulleres caucásicas ofrecendo sexo por diñeiro. De vida de luxo sen traballo, sen esforzo. De festas infinitas nese dourado cubano que tamén é Miami.

Que máis dá ter a taxa de analfabetismo máis baixa do continente, o coeficiente de médicos máis alto por habitante, a mortalidade infantil por baixo das grandes potencias mundiais, o equilibrio ambiental máis estable segundo a ONU, o alimento e a vivenda asegurada nun continente onde iso é un luxo e polo tanto un privilexio de poucos. Todo iso no prato da balanza non pesa o que no outro prato deixa un bo "polvo" pagado por unha branca executiva.

Confío que este cubano algún día comprenda que ese dourado anhelado, cabe, como dixo o seu compatriota José Martí sobre as verdades elementais, na á dun colibrí.

Tan só niso.